• اصفهان خیابان فردوسی مجتمع آزاد واحد 304 - 305
fa فارسی

سیم و کابل برق

از سیم و کابل برق برای انتقال جریان برق استفاده می‌شود. سیمِ برق از دو قسمت تشکیل شده است. یک بخش رسانا (هادی) و یک بخش عایق (روکش). هسته اصلی یک سیم که از جنس رساناست،‌به کمک یک لایه عایق،‌روکش می‌شود تا از آسیب رسیدن به سیم و همچنین خطر برق‌گرفتگی،‌ جلوگیری شود.هادی اصلی سیم،‌ می‌تواند از جنس فلز مس،‌ آلومینیوم و یا مس باشد.

در یک تعریف ساده، به مجموعه‌ای از یک یا تعدادی سیم که در کنار هم قرار گرفته‌ و به هم‌ تابیده شده‌اند کابل برق می‌گویند؛ این مجموعه سیم‌ها که تشکیل کابل می‌دهند،‌ معمولا با استفاده از لایه‌ای محافظ،‌ به عنوان عایق،‌ از فضای خارج جدا می‌شوند.

گرچه هم سیم و هم کابل از‌ نظر کاربرد، ‌برای انتقال جریان الکتریکی ساخته شده‌اند، اما این دو تجهیز را نباید با یکدیگر اشتباه گرفت و باید بین آن‌ها تفاوت قائل شد.

به طور کلی تفاوت اساسی بین سیم و کابل این است که سیم از یک رشته‌ یِ هادی ساخته شده که با لایه‌ای از عایق پوشیده شده است. می‌توان گفت سیم یک تک رساناست؛ در حالی که کابل از دو یا چند‌هادی عایق بندی شده، تشکیل شده که به هم تابیده شده اند.

انواع سیم و کابل برق:

پارامترهای زیادی در دسته‌بندی کردن سیم و کابل دخیل هستند، مانند:

  • سطح ولتاژ
  • نوع ‌هادی و ساختار آن
  • نوع عایق و روکش
  • نوع حفاظت الکتریکی
  • نوع حفاظت مکانیکی
  • نوع کاربرد
  • تعداد رشته‌ها
  • استاندارد

به طور کلی، انواع سیم را از نظر نوع هادی استفاده شده،‌ می‌توان به سه دسته زیر تقسیم کرد:

  1. سیم مفتولی
  2. سیم نیمه افشان
  3. سیم افشان

یک یا چند رشته‌هادی که از محیط اطراف خود عایق شده باشد کابل نامیده می‌شود. معمول‌ترین فلز مورد استفاده به عنوان ‌هادی سیم و کابل‌ها مس و آلومینیوم با خلوص بالا می‌باشد.

  • کابل‌های فشار ضعیف (Low Voltage Cables)
  • کابل‌های فشار متوسط (Medium Voltage Cables)
  • کابل‌های فشار قوی (high voltage cables)
  • کابل‌های فوق فشار قوی (Extra High Voltage)

برای ارزیابی سیم و کابل های ساختمانی آزمون های مختلفی وجود دارند که هنگام تولید انجام می شوند تا مقاومت و کیفیت سیم و کابل ها از جهات مختلف بررسی شود:

  • آزمون تحت شرایط آتش یا Vertical Flame Testing

هدف از انجام این آزمون، پی بردن به مقاومت سیم با کابل الکتریکی در برابر شعله‌های عمودی می‌باشد که بعد از متوقف شدن عمل سوختن و تمیز کردن آن، مقدار سوختگی اندازه‌گیری و با مقدار استاندارد تعریف شده مقایسه می‌شود.

  • آزمون اندازه‌گیری ضخامت یا Insulation Testing

در این آزمون قطر کلی سیم اندازه‌گیری می‌شود.

  • آزمون کهنگی و حرارتی یا Tensile Testing After Ageing

در این آزمون، عایق با روکش، به مدت ۷ شبانه روز، در دمای ۸۰ الی ۱۳۵ درجه سانتی‌گراد قرار گرفته و پس از آن، مقدار استقامت کششی و ازدیاد طول آن در نقطه پارگی محاسبه می‌شود. هدف از این آزمون، بررسی وضعیت روکش در سال‌های پیری است.

 

  • آزمون نیروی پارگی و ازدیاد طول یا Insulation Tensile Measurement Mest

هدف ازاین آزمون، تعیین استقامت کششی و ازدیاد طول مواد عایق و روکش در نقطه پارگی است. نمونه‌ها به دو صورت لوله‌ای و دمیلی بنا به قطر عایق، آماده می‌شود. مقادیر استقامت کششی و ازدیاد طول، باید مطابق با استاندارد باشد.

  • آزمون ولتاژ یا Megger Test

در این آزمون، ولتاژ ۸ کیلو ولت، به مدت ۵ دقیقه. به تمامی رشته‌های کابل، اعتماد می‌شود. هدف از این آزمون، بررسی سلامت عایق و سوراخ نشدن و نسوختن آن است.

  • آزمون مقاومت در برابر ترک خوردگی یا Heat Shock Testing

هدف از این ازمون، پی بردن به مقاومت عایق و روکش در برابر ترک خوردگی در دمای بالا می‌باشد. برای این کار، میله‌ای با قطر متناب با قطر سیم، انتخاب شده و سپس سیم، طبق تعداد دور مورد نظر استاندارد، به دور میله پیچانده و در کوره گذاشته می‌شود. سپس میزان ترک خوردگی مطابق با استاندارد اندازه‌گیری می‌شود.

  • آزمون فشار در دمای بالا برای مواد عایق و روکش یا Pressure Test At High Temperature

هدف از انجام این آزمون، پی بردن به مقاومت عایق و روکش در برابر فرورفتگی است. فرورفتگی توسط تیغه‌ای مستطیل شکل و وزنه‌ای که جرم آن برای هر نمونه مطابق با استاندارد محاسبه می‎شود؛ صورت می‌گیرد و سپس نمونه، زیر تیغه گذاشته می‌شود و به مدت ۱ ساعت در دمای ۸۰ درجه سانتی‌گراد در داخل کوره نگه ‌داشته می‎‌شود. سپس مقدار فرورفتگی طبق استاندارد محاسبه می‎‌شود.

  • آزمون اندازه‌گیری ضخامت یا Measurement Of Insulation and Thickness

هدف از این آزمون، اندازه‌گیری ضخامت متوسط و حداقل ضخامت نقطه‌ای عایق و روکش می‌باشد. نتایج به دست آمده در این آزمون، با موارد مشخص شده در استاندارد، مورد ارزیابی قرار می‌گیرد.

  • آزمون اندازه گیری مقاومت هادی یا conductor Resistant Testing

هدف از این آزمون، اندازه‌گیری مقدار مقاومت الکتریکی جریان مستقیم هادی است. این آزمون با دستگاه میکرواهم‌متر مجهز به سنسور دما انجام می‌شود. در دمای ۲۰ درجه. مقدار مقاومت جریان مستقیم هر هادی نباید از مقادیر تعیین شده در استاندارد، بیشتر باشد.

  • آزمون اندازه گیری قطر رشته ها یا Conductor Diameter Measurement Test

در این آزمون، قطر تارهای مسی اندازه‌گیری می‌شود.

  • آزمون ضربه در دمای پایین یا Cold Impact Testing

هدف از این آزمون، پی بردن به مقاومت عایق و روکش در برابر ترک خوردگی برای قطرهای بالای ۱۲.۵ میلی‌متر در دمای پایین می‌باشد. این کار به وسیله یک چکش انجام می‌گیرد که جرم آن متناسب با نمونه، با مقدار استاندارد تعیین می‌شود.

  • آزمون خمش در دمای پایین یا Cold Bend Testing

هدف از این آزمون، پی بردن به مقاومت عایق و روکش در برابر ترک خوردگی در دمای پایین است. این آزمون، برای رشته‌هایی با سطح مقطع گرد و قطر خارجی کوچکتر و مساوی ۱۲.۵ میلی‌متر انجام می‌شود. دمای آزمون و سرمایش ۱۵ سانتی گراد است. آزمون مربوط به قطرهای بالاتر از ۱۲.۵ میلی‌متر با دستگاه ضربه انجام می‌شود.

  • آزمون اندازه گیری مقاومت عایقی یا Insulation Resistance Testing

در این آزمون، میزان استقامت و ضخامت عایق مورد بررسی قرار می‌گیرد. آزمون ولتاز مستقیم روی نمونه‌هایی از رشته به طول ۵ متر برای استاندارد ۱۰۷ و ۱۰ متر برای استاندارد ۳۵۶۹ که قبلا آزمون جذب آب را گذرانده‌اند؛ انجام می‌شود.

  • آزمون تلفات جرم یا Loss Of Moss Test

هدف از این آزمون، اندازه‌گیری میزان اختلاف وزن عایق قبل و بعد از گرفتن رطوبت آن است. این کار توسط ماده‌ای به نام سلیکازل در دستگاه دسیکاتور، قبل و بعد از آزمون کهنگی عایق انجام می‌شود.

  • آزمون جذب آب یا Water Absorption Test

در این آزمون، سیم در حمام آبی با دمای ۷۰ درجه سانتی گراد قرار داده می‌شود و سپس ولتاژ متناوب به آن متصل می‌شود. در این صورت موفقیت نمونه در آزمون با ولتاژ متناوب، این بار از ولتاژ مستقیم استفاده می‌شود. هدف از انجام این آزمون، اندازه‌گیری میزان جذب رطوبت عایق است.

  • آزمون ازدیاد طول هادی یا conductor Elongation Test

در این آزمون درصد آنیل مسی، با محاسبه اختلاف طول اولیه و ثانویه تار مسی، قبل و بعد از کشش، اندازه گیری می شود.

  • آزمون انعطاف پذیری متحرک یا Two Pulley Flex Test

هدف از این آزمون، بررسی استقامت مکانیکی کابل های انعطاف پذیر و بررسی عدم قطع جریان، عدم اتصال کوتاه بین سیم و قرقره است.

مشخصات فنی انواع سیم و کابل برق